Chăm sóc và điều trị trẻ sinh non vẫn luôn là một thách thức trong lĩnh vực hồi sức sơ sinh vì tỉ lệ biến chứng và tử vong cao. Sinh non là khi trẻ sinh ra dưới 37 tuần tuổi thai. Trẻ sinh càng non, càng có nhiều yếu tố nguy cơ và bệnh lý đi kèm, đặc biệt là những trẻ sinh cực non (dưới 28 tuần tuổi thai), cực nhẹ cân (dưới 1000g).

Thời gian vừa qua, đơn nguyên Sơ sinh - khoa Nhi, Bệnh viện Nguyễn Đình Chiểu đã chăm sóc và điều trị thành công nhiều trường hợp sinh non nhẹ cân, đặc biệt có trường hợp bé sinh cực non 24 tuần 3 ngày.

Ngày 08/3/2024, chị S. quê ở Giồng Trôm, Bến Tre, chuyển dạ sinh khi thai chỉ mới 24 tuần 3 ngày do ối vỡ non. Một bé trai được sinh ra sau thời gian gần 10 năm vợ chồng chị điều trị hiếm muộn, nhờ thụ tinh nhân tạo. Lúc mới sinh, bé chỉ nặng 600gr. Sau sinh, bé rất yếu, bị suy hô hấp nặng, không tự thở được nên được đặt ống nội khí quản giúp thở và phải hồi sức tim - phổi, ngay sau đó bé được chuyển đến Đơn nguyên sơ sinh, Bệnh viện Nguyễn Đình Chiểu để tiếp tục điều trị.

Hình ảnh bé trong những tuần đầu sau sinh

Tại khu hồi sức sơ sinh, bé được chẩn đoán bệnh màng trong độ 4, nhiễm trùng sơ sinh, sinh cực non, cực nhẹ cân. Bé nhanh chóng được bơm surfactant hỗ trợ phổi và hỗ trợ hô hấp qua thở máy, nằm lồng ấp, nuôi ăn qua đường tĩnh mạch, điều trị kháng sinh thích hợp, sử dụng thuốc để điều trị dự phòng nhiễm nấm huyết, có chế độ chăm sóc đặc biệt để kiểm soát nhiễm trùng, sử dụng ánh sáng liệu pháp để điều trị vàng da ở trẻ sơ sinh. Tình trạng thiếu máu, rối loạn đông máu của bé cũng đã được cải thiện tốt sau 5 lần truyền máu và các chế phẩm của máu. Đặc biệt, bé đã được cai máy thở thành công nhờ những nổ lực trong phối hợp điều trị các bệnh lý đi kèm, sau hơn 2 tháng phải thở máy để hỗ trợ hô hấp cho bé. Trong đó, việc điều trị thành công bệnh loạn sản phế quản phổi, một bệnh lý vốn rất khó điều trị và hay gặp ở trẻ sinh cực non, đã đóng vai trò quan trọng trong việc cai máy thở và ngừng phụ thuộc oxy, điều đó đã giúp bộ máy hô hấp non nớt của bé hồi phục hoàn toàn.

Trong suốt quá trình chăm sóc và điều trị, bé đã được siêu âm tim tầm soát, qua đó phát hiện bé bị bệnh tồn tại ống động mạch nhưng chưa ảnh hưởng huyết động nên không có chỉ định đóng ống. Theo dõi và siêu âm tim kiểm tra sau đó cho thấy ống động mạch đã đóng hoàn toàn. Việc tầm soát bệnh lý võng mạc ở trẻ sinh non cũng đã được thực hiện, qua nhiều lần kiểm tra cho thấy trẻ không có vấn đề về thị lực đáng kể nào, dù sinh cực non và phải sử oxy nhiều ngày.

Bé được ấp da kề da (theo phương pháp Kangaroo mother care) sớm sau cai máy thở khi tình trạng ổn định hơn. Nhờ vậy, những cơn ngưng thở ở trẻ sinh non đã cải thiện, giúp bé giảm nôn, trớ và sinh hiệu ổn định hơn mà không phải nằm lồng ấp, giúp ba mẹ an tâm hơn khi được gần gũi con, con cũng ngủ ngoan hơn.

Hình ảnh bé khi được 5 tháng tuổi, trước khi xuất viện

Sau thời gian 5 tháng điều trị, bé đã hồi phục, từ cân nặng 600gr lên được 4000 gr. Bé tự thở với khí trời, bú mẹ hoàn toàn, tình trạng mắt ổn định, ống động mạch đóng hoàn toàn, bé cử động linh hoạt, biết nhìn theo đồ vật và có thể giao tiếp với bố, mẹ. Bé đã được cho xuất viện và tiếp tục theo dõi sự phát triển về thể chất, tâm thần – vận động – theo lịch hẹn của Bác sĩ khoa Nhi.

Đây là trường hợp sinh non với tuần tuổi thai nhỏ nhất và cân nặng nhẹ nhất mà đơn nguyên Sơ sinh khoa Nhi từng chăm sóc và điều trị. Điều đó tạo động lực và niềm tin cho đội ngũ nhân viên khoa tiếp tục điều trị và chăm sóc thành công những trường hợp sinh non, nhẹ cân khác.

BSCKII Lê Hồng Phúc - Phó Trưởng khoa Nhi, BV Nguyễn Đình Chiểu